काठमाडौं, नेपाली हिन्दू नारीहरुद्वारा मनाइने महत्वपूर्ण पर्व हरितालिका तीज आज देशभरी मनाइदै छ । तीज हिन्दू नारीहरूले मनाउने एउटा महत्त्वपूर्ण चाड हो । भाद्र शुक्ल तृतीयामा व्रत बसी शिव पार्वतीको पूजा, उपासना गरेमा पारिवारिक सुख, शान्ति र कल्याणको प्राप्ति हुने धार्मिक विश्वास छ ।
धर्मशास्त्रीय रुपमा महिला र पुरुष दुवैले हरितालिका (तीज) को व्रत गर्नुपर्ने भएपनि सामाजिक चर्चा भने महिलाले श्रीमानको दीर्घायुको कामनाका लागि गर्ने बुझाइ छ ।
तीजमा भगवान शिवको आराधना गरिनुका साथै नाचगान मनोरञ्जन समेत गर्ने गरिन्छ । यो पर्वले मुख्यत नेपाली हिन्दू महिलाहरूको लागि विशेष महत्व राख्छ, जसले यस दिनलाई विशेष पूजा, व्रत, र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरूको माध्यमबाट उत्सवको रूपमा मनाउँछन् ।
आद्य शक्ति भगवान शिवकी अर्धाङ्गीनी हिमालय पुत्री पार्वतीले भगवान शिवको स्वास्थ्य तथा शरीरमा कुनै वाधा उत्पन्न नहोस् भनेर पहिलो बर्त राखेकी थिइन् त्यो दिन यही हरितालिका तीजको दिन थियो । त्यसै दिनदेखि आजसम्म हिन्दू नारीहरूले यो पर्व मनाउदै आएका छन् भन्ने विश्वास गरिन्छ ।
यो दिन विशेष गरी हरितालिका तीजको पूजा, उपासना र व्रतको दिन मानिन्छ, जसले उनीहरूको पारिवारिक सुख, समृद्धि र पति–को स्वास्थ्यको लागि कामना गर्दछ ।
तीजको दिन विशेष ताजगी ल्याउने र सांस्कृतिक विविधता प्रस्तुत गर्ने समारोहहरूको आयोजना गरिन्छ । महिलाहरूले रङ्गीन लुगामा सजिएर, गहना लगाएर, विभिन्न भजन, गीत र नृत्यको माध्यमबाट तीजको उल्लासलाई व्यक्त गर्छन् ।
यस पर्वको सांस्कृतिक महत्त्व मात्र होइन, यो पर्वको माध्यमबाट महिलाहरूको एकता र एक–अर्कामा सहयोगको भावना पनि प्रकट हुन्छ । गाउँ र सहरका विभिन्न स्थानहरूमा तीजको विशेष मेला, नृत्य प्रतियोगिता र सांस्कृतिक कार्यक्रमहरू आयोजना गरिन्छ । यसले स्थानीय कला, संगीत र सांस्कृतिक धरोहरलाई जीवित राख्न मद्दत पुर्याउँछ ।
यसरी, तीजले नेपाली समाजको सांस्कृतिक समृद्धिमा महत्वपूर्ण भूमिका खेल्दै आएको छ । तीजको यो पर्व सबैलाई खुशी, समृद्धि र प्रेमको शुभकामना ल्याओस् भन्ने कामना ।
